nie trzeba

Często słyszę ten zwrot i jego inne formy: nie potrzeba, to niepotrzebne, od osób których pierwszym językiem jest słowiański język na wschód od polskiego.

Ciekawi mnie, bo jest zupełnie poprawny po polsku, ale używany w dużo węższym kontekście.

“Nie trzeba” to informacja o niskiej gęstości i niskim autorytecie.

• informacja, oznajmienie — jest o świecie, nie o rozmówcach
• niska gęstość — przekazuje mało wiedzy, pozostawia pytania
  • dlaczego nie trzeba?
  • jakie są konsekwencje?
• niski autorytet — osoba, której polski jest językiem ojczystym zamiast informować, użyłaby trybu rozkazującego

Przykład:

Baristka z Ukrainy w kawiarni Popiół i Diament powiedziała mi “Nie trzeba. Ta Kenia jest lepsza.” o kawie z Meksyku.

Baristka z Polski powiedziałaby “Nie zamawiaj tego. Ten Meksyk jest niedobry. Zrobię Ci tą Kenię.”

Rozmawiałem o tym z Danielem (bywalec Trzech Sióstr oraz Popiół i Diament, złote bransoletki, pół-Austriak, pół-Ukrainiec). On uważa, że to wynika jedynie z nieznajomości języka i z tego, że ludziom nie chce uczyć się i poznawać wartości słów. On studiuje filologię, więc czuję że jest ekspertem w dziedzinie i powinienem przyznać mu rację, ale jednak wciąż intryguje mnie dlaczego.

Daniel łączy to z rosyjskim ненужный.

W rozmowie z Serżem zacząłem się zastanawiać, czy to nie jest różnica w rolach płciowych, delikatności, kulturze i feminizmie. On zwykle użyłby trybu rozkazującego po rosyjsku.